Fracht lotniczy: Czym jest, ile kosztuje i kiedy warto z niego skorzystać?

Wyobraź sobie sytuację: kluczowa część niezbędna na linii produkcyjnej utknęła tysiące kilometrów stąd, a każdy dzień przestoju naraża Cię na olbrzymie straty. Wówczas pojawia się temat frachtu lotniczego. Wielu logistyków na samą myśl o cenie, od razu skreśla tę opcję. To błąd. Fracht lotniczy nie jest luksusem, a strategicznym narzędziem, które w odpowiednich okolicznościach potrafi uratować kontrakt, premierę produktu czy nawet całą linię produkcyjną. Pytanie nie brzmi „czy mnie na to stać?”, ale „ile kosztuje mnie czas i brak towaru na półce?”.

Fracht lotniczy – co to jest?

Mówiąc najprościej, fracht lotniczy to proces transportu towarów na pokładzie samolotów cargo lub w luku bagażowym samolotów pasażerskich. Transport lotniczy jest bezkonkurencyjnie najszybszy i jednocześnie najdroższy w przeliczeniu na kilogram ładunku. Kluczem jest zrozumienie, kiedy koszt przestaje być barierą, a staje się inwestycją.

Ile kosztuje fracht lotniczy?

Aby świadomie zarządzać budżetem, musisz zrozumieć pojęcie wagi płatnej (chargeable weight). Linie lotnicze biorą pod uwagę dwa parametry: wagę rzeczywistą i wagę objętościową. Płacisz za tę wartość, która jest wyższa.

• Waga rzeczywista (Gross Weight): To, ile Twój ładunek waży na wadze.
• Waga objętościowa (Volumetric Weight): To przestrzeń, jaką ładunek zajmuje.

Wagę objętościową liczy się zwykle w taki sposób:

Waga objętościowa = (długość x szerokość x wysokość)/6000

Zasada jest prosta: jeśli wysyłasz coś ciężkiego, ale małego (np. części metalowe), zapłacisz za wagę rzeczywistą. Jeśli towar jest lekki, ale zajmuje dużo miejsca (np. styropianowe opakowania), podstawą do wyceny będzie waga objętościowa. Niezrozumienie tej zasady to najczęstsze źródło kosztownych niespodzianek w wycenach.

Kiedy fracht lotniczy ma sens?

Przede wszystkim, decyzja o wyborze frachtu lotniczego opiera się na twardej kalkulacji ekonomicznej. To naturalny wybór dla towarów o wysokiej wartości i niskiej masie, takich jak elektronika, farmaceutyki czy dobra luksusowe. W ich przypadku koszt transportu stanowi znikomy ułamek ceny końcowej, a zamrożenie kapitału na 40 dni w kontenerze na morzu jest po prostu droższe niż szybka dostawa lotnicza.

Drugi obszar to ładunki, których specyfika wyklucza inne formy transportu. Mówimy tu o towarach łatwo psujących się, jak świeże kwiaty czy egzotyczne owoce, dla których kilkutygodniowy tranzyt morski jest wyrokiem. Do tej kategorii zaliczają się również ładunki wrażliwe – dzieła sztuki, precyzyjny sprzęt pomiarowy czy instrumenty muzyczne. Krótszy czas podróży i mniejsza liczba przeładunków w kontrolowanym środowisku lotniskowym minimalizują ryzyko uszkodzenia.

Na koniec, fracht lotniczy to narzędzie strategiczne, pozwalające uzyskać przewagę konkurencyjną. Szybkie dostarczenie próbek i prototypów może zadecydować o zdobyciu kontraktu. Wprowadzenie pierwszej partii nowej kolekcji modowej do sklepów przed konkurencją lub dostawa materiałów na kluczowe targi to działania, gdzie prędkość bezpośrednio przekłada się na przychód. We wszystkich tych przypadkach transport lotniczy przestaje być kosztem, a staje się inwestycją w pozycję rynkową i ciągłość biznesu.

Kiedy lepiej wybrać inną opcję?

Bądźmy szczerzy – fracht lotniczy nie jest rozwiązaniem uniwersalnym. Jego wybór bez twardego uzasadnienia biznesowego to prosta droga do przepalania budżetu.

• Koszt: To najdroższa forma transportu. Stawki za kilogram są wielokrotnie wyższe niż w przypadku transportu morskiego. Jeśli Twój towar ma niską marżę, a czas nie jest krytycznym czynnikiem, samolot jest ekonomicznie nieuzasadniony.
• Ograniczenia gabarytowe i tonażowe: Luki bagażowe samolotów mają swoje limity. Ładunki o niestandardowych, dużych wymiarach lub bardzo dużej masie (np. ciężkie maszyny przemysłowe) najczęściej kwalifikują się wyłącznie do transportu morskiego.
• Wpływ na środowisko: Transport lotniczy generuje największy ślad węglowy w przeliczeniu na tonokilometr. Według danych różnych organizacji, w tym Europejskiej Agencji Środowiska, emisja CO2 może być nawet kilkadziesiąt razy wyższa w porównaniu do transportu morskiego. Dla firm realizujących strategię zrównoważonego rozwoju jest to istotny czynnik.

Fracht lotniczy z Chin – na co zwrócić uwagę?

Chiny to fabryka świata, a fracht lotniczy z Chin jest codziennością dla wielu importerów. Co trzeba wiedzieć, żeby nie popełnić kosztownych błędów?

• Główne huby lotnicze: Operacje koncentrują się wokół największych lotnisk, takich jak Szanghaj (PVG), Pekin (PEK), Guangzhou (CAN) czy Hong Kong (HKG). Wybór lotniska ma wpływ na cenę i czas dostawy lądowej na terenie Chin.
• Czas to nie tylko lot: Całkowity czas tranzytu (transit time) to nie tylko 8-12 godzin w powietrzu. Dochodzi do tego transport do lotniska, konsolidacja, odprawa celna eksportowa, a po przylocie odprawa importowa i dostawa do odbiorcy. Realistyczny czas „od drzwi do drzwi” to zazwyczaj 3-7 dni.
• Chińskie święta: Złoty Tydzień (początek października) i Chiński Nowy Rok (styczeń/luty) to okresy, gdy moce przerobowe drastycznie spadają, a ceny frachtu szybują w górę. Planuj z dużym wyprzedzeniem.

Fracht lotniczy nie jest i nigdy nie będzie konkurencją dla kontenerowca pod względem ceny. To wyspecjalizowane narzędzie w arsenale każdego menedżera logistyki. Jego wartość nie leży w niskiej cenie, lecz w szybkości, niezawodności i zdolności do rozwiązywania krytycznych problemów w łańcuchu dostaw.