20 października, 2020
Nowe technologie
1% zysku w logistyce sportowej
Od 20 lat postępy czynione w logistyce przypominają sport zawodowy, w którym niuanse powodują najważniejszą różnicę. Mowa m.in. o tzw. marginal gains – doktrynie zysków krańcowych. Są to niewielkie, stopniowe usprawnienia w każdym procesie, które po zsumowaniu dają znaczną poprawę.
Biznes dyskutuje o game-changerach, block-chainie i machine-learningu, nieco zapominając o ludziach. A tak niewiele potrzeba by połączenie naszych ambicji, oryginalnych pomysłów i technologii robiło różnice. Taka wartość w sporcie, to jak stanięcie na podium Mistrzostw Świata w kolarstwie, dzięki dotarciu na metę szybciej o szerokość opony. Jak wygląda ten sportowy 1% w logistyce?
Gra zespołowa na produkcji
Kilka lat temu brałem udział w konferencji, w której manager zarządzający produkcją pochwalił się, że zyskał 4 minuty czasu pracy każdego z pracowników jednym prostym rozwiązaniem. Miejsce, w którym się przebierali przestawił z końca hali produkcyjnej bliżej wejścia, tak by nie tracili oni czasu na spacery. W podobny sposób postąpił z innymi pomieszczeniami, które zdołał przybliżyć do stanowisk pracy. Gdyby ludzie byli maszynami, to rozwiązanie byłoby w zasadzie klasycznym podejściem lean management. W przypadku takiego zastosowania na ludziach, nasuwa się podejrzenie graniczące z pewnością, że rotacja pracowników w tym przedsiębiorstwie może powodować sumarycznie mniejszą wydajność. Czy zatem można sprawdzić by wydajność w takim środowisku poprawiła się dzięki np. oklepanemu budowaniu mitycznego ducha zespołu i wewnętrznej motywacji?
Z pomocą przychodzi przypadek piłkarskiego trenera Jurgena Kloppa, który do jednego z treningów przygotowawczych wykorzystał surfera. Trening polegał na tym, że piłkarze mieli spędzić zanurzeni pod wodą jak najwięcej czasu. Pierwsze próby kończyły się na 20 sekundach. Przez cały dzień, surfer budował u swoich podopiecznych poczucie zaufania do siebie, własnych możliwości i delikatnego ducha rywalizacji. Pod koniec tego samego dnia (!) kilku piłkarzy potrafiło wytrzymać pod wodą 5 minut. To między innymi dzięki takiej wierze we własną wydolność FC Liverpool zdobył Mistrzostwo Anglii po 30 latach, często wygrywając swoje mecze w końcówkach, gdy sportowcy oddychają tzw. rękawami. Zresztą, od kiedy trener ten przejął zespół, zawodnicy przebiegają największą liczbę kilometrów w całej lidze. O ile? Różnice wynoszą ok. 1-2% w zależności od sezonu.
Największy udział w kosztach przeciętnej firmy transportowej to paliwo. Jako bierny uczestnik grup dla kierowców spotykałem się z historiami “cięcia” wynagrodzenia w przypadku przekroczenia limitu spalania. Tłumaczone to było najczęściej brakiem wiary w uczciwość kierowcy. Szkolenie z eco-drivingu to żadna nowość, kosztuje około 400 złotych i dla młodych kierowców powinno być w standardzie powitalnym każdego nowego pracownika. A w jaki sposób spowodować by doświadczeni kierowcy mieli jeszcze ochotę powalczyć o zejście choćby o 1 litr paliwa na 100 km? Wystarczy wprowadzić grywalizację – model powodujący, że niektóre elementy pracy stają się rozgrywką w wyzwania, co spotkałem w rozwiązaniach telematycznych Trimble, gdzie kierowcy wzajemnie widzą swoje wyniki. Co oprócz premii za najlepsze spalanie zyska pracownik? Renoma i publicznie widniejące nazwisko na 1. miejscu buduje człowieka i relacje w jego otoczeniu. Niewyszukana arytmetyka wskazuje, że na 10 autach (plandekach) ten jeden procent to oszczędność 1500 pln netto w skali miesiąca.
Logistyka solowa
Lubimy chwalić się swoimi wynikami, wystarczy nam dać tylko nieco wsparcia, tak jak uczynił to producent aplikacji dla kolarzy zawodowych i amatorów – Strava. To czym ten program “zamiótł” rynek (m.in. fatalnie zarządzane endomondo) to wprowadzenie tzw. segmentów. Segment to możliwość wyznaczenia i pokonywanie odcinków trasy, w których sprawdzany jest czas przejazdu. Każdy, kto na swojej przejażdżce czy treningu przejedzie przez taki odcinek, zobaczy swoje osiągi na tle innych- obcych i znajomych. Gdy każdym kolejnym razem kolarz będzie się zbliżał do znanego sobie segmentu, z pewnością przyspieszy. Wiem, bo sam to robię. Gdy da nam się szansę porównywać ze sobą i innymi, choćby ten 1-procentowy zysk okaże się olbrzymią satysfakcją.
Logistyka to przecież walka z czasem. Wiedzą to bardzo dobrze kurierzy, dla których każda stracona minuta to problem. Niedawno podczas rozmowy z pracownikiem tworzącym planer tras FireTMS usłyszałem, że już nie tylko UPS zaleca swoim kierowcom by Ci nie skręcali w lewo, bo się nie opłaca. Każdy doświadczony kurier, jeżdżący po stałych trasach zna irytujące miejsca, na których traci się minuty, by włączyć się do ruchu. Przy ruchu krajowym lub międzynarodowym wiedza o tym, że tańsze jest nadłożenie kilku kilometrów to nie tylko wiedza warta wdrożenia, ale i opłacalna. Tu planery tras są wyraźnie korzystne. Nawet jeśli mówimy marginalnym zysku, który spowoduje dotarcie na rampę o czasie.
I gdy wreszcie o rampach mowa. Jako producent oprogramowania do symulacji załadunku towarów zastanawiałem się na czym najczęściej oszczędzają użytkownicy Goodloading. Spora część sprawdza po prostu czy ładunek im się zmieści, inni wyliczają ile im się zmieści. To, co do tej pory jest dla mnie zaskakujące, to również chęć wykorzystania aplikacji do współpracy między planistą, a osobą odpowiedzialną za ładowanie. Tysiące dokumentów PDF z projektem ładunków, każdego miesiąca jest wysyłanych przez producentów, spedytorów i planistów, by zaoszczędzić czas lub uniknąć kłopotów z właściwym ułożeniem. Dlatego zdecydowaliśmy się by rozbudowywać moduły odpowiedzialne za relacje, tworząc animacje załadunku, podglądy mobilne i integracje, w których inne systemy (TMSy, telematyki czy planery tras) zobaczą bezpośrednio efekt współpracy. I wreszcie, czy można to zmierzyć?
Z przeprowadzonych badań wynika, że optymalizacja jednostek ładunkowych pozwala uzyskać, w porównaniu z tzw. rozwiązaniami racjonalnymi, ponad 1% redukcję kosztów w łańcuchu dostaw*.
Marginal gains to określenie kolarskie. dotyczące zachowania zawodnika podczas jazdy oraz użycia zaawansowanej technologii. Wyrażenie ukuł trener drużyny Sky, w której Mistrzostwo Świata zdobył kilka lat temu Michał Kwiatkowski.
*Piekarska M., Mrozek-Kantak J, Rozwiązania najważniejszych problemów współczesnych łańcuchów dostaw FMCG w Polsce, Polski kongres Logistyczny Instytut Logistyki.