Platooning – czy jest przyszłością transportu drogowego?

Ciągle rozwijająca się technologia pomaga nam ułatwiać życie w każdym aspekcie. Nie inaczej jest w branży transportowej, która dostrzega korzyści z wykorzystania nowoczesnych rozwiązań. Chociaż pomysł pojawił się w poprzednim stuleciu, platooning okazuje się niezwykle interesującą innowacją, która ma wiele zalet oraz może pozytywnie wpłynąć na wydajność łańcucha dostaw.

Czym jest platooning?

Platooning polega na połączeniu kilku pojazdów ciężarowych w jedną kolumnę, która jest sterowana przez jednego kierowcę z pierwszego pojazdu, wykorzystując przy tym nowoczesne techniki. Pozostałe pojazdy są zautomatyzowane i podążają za pierwszym. Aby wszystko poprawnie działało muszą być zastosowane takie technologie jak:

1. Systemy łączności – dzięki którym pojazdy w kolumnie są w ciągłym kontakcie i mogą wymieniać się informacjami. Może to być radio lub łączność oparta na sieci 5G.
2. Systemy automatycznego sterowania – aby pojazdy mogły poruszać się wyznaczoną trasą zachowując odpowiednią odległość od siebie nawzajem, są wyposażone w kamery, radary lub specjalistyczne laserowe skanery, żeby mogły poruszać się wyznaczoną trasą zachowując odpowiednią odległość od pozostałych pojazdów.
3. Systemy kontroli poziomu autonomii – określają, jak bardzo zautomatyzowane są pojazdy oraz jakie czynności wymagają udziału kierowcy.

Celem platooningu jest zwiększenie wydajności transportu drogowego przez zmniejszenie opóźnień i kosztów, a także poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Jest niejako odpowiedzią na niedobór kierowców zawodowych, których deficyt z roku na rok jest coraz bardziej odczuwalny, a w tym wypadku potrzebny jest jeden kierowca do całego konwoju. Platooning może być szczególnie przydatny w przypadku długodystansowych tras, gdzie możliwe jest zachowanie stałej prędkości i odległości między pojazdami.

Platooning – jak to się zaczęło?

Pomysł platooningu pojawił się już w latach 50. XX wieku, kiedy to badacze zaczęli pracować nad koncepcją połączenia kilku pojazdów w jedną kolumnę za pomocą systemów łączności i automatycznego sterowania. Jednak dopiero w ostatnich latach dzięki pojawieniu się zaawansowanych technologii, platooning zaczął rozwijać się w szybszym tempie. Obecnie jest coraz częściej wdrażany w rzeczywistych warunkach drogowych i testowany w wielu krajach na całym świecie.

Jak obecnie wyglądają prace nad platooningiem?

Na ten moment badacze skupiają się głównie na rozwoju technologii, która pozwala na automatyzację pojazdów ciężarowych oraz na opracowaniu systemów łączności, umożliwiających wymianę danych między pojazdami w kolumnie. Prowadzone są liczne badania i testy na drogach publicznych oraz na specjalnie przygotowanych torach testowych.

Wiele firm transportowych i producentów samochodów ciężarowych prowadzi obecnie prace nad rozwojem tej technologii, a także nad opracowaniem odpowiednich regulacji prawnych, które umożliwią jej szerokie wdrożenie. W Europie platooning jest testowany m.in. w Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii, Belgii, Szwecji i we Włoszech. W USA prace nad tą technologią prowadzi m.in. firma Tesla, która zamierza wprowadzić na rynek samochody ciężarowe zautomatyzowane i przystosowane do pracy w systemie platooningu. Na świecie, testy odbywają się także m.in. w Japonii, Chinach, Australii i Kanadzie.

W ramach tych testów sprawdza się, jak technologia platooningu wpływa na wydajność transportu, bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz na zużycie paliwa i emisję szkodliwych substancji. Testowane są również różne modele współpracy między pojazdami w tandemie, na przykład taki, w którym to jeden kierowca kontroluje całą kolumnę. Możliwe jest także umieszczenie kierowcy w każdym pojeździe, ale kolumną steruje tylko jeden z nich.

Jakie korzyści branża TSL mogłaby wynieść z tej technologii?

Platooning wykazuje się dużym potencjałem, by znacząco zwiększyć wydajność transportu drogowego w przyszłości. Główne korzyści wynikające z wdrożenia tej technologii to:

• Zmniejszenie opóźnień i kosztów – pojazdy w kolumnie mogą jechać z dużo większą stałą prędkością niż pojazdy indywidualne, które muszą zwalniać i przyspieszać na skutek ruchu drogowego. Koszty transportu mogą niższe, dzięki mniejszemu zużyciu paliwa. Przyczynia się do tego stała, ekonomiczna jazda oraz zmniejszenie oporu powietrza dzięki małej odległości między pojazdami.

• Poprawa bezpieczeństwa na drogach – ponieważ automatyczne systemy sterowania pozwalają na utrzymanie odpowiedniej odległości między pojazdami, platooning może również przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego zmniejszając ryzyko wypadków.

• Zmniejszenie emisji szkodliwych substancji – ze względu na poruszanie się pojazdów z optymalną prędkością i odległością, wpływają na zmniejszenie zużycia paliwa i emisji CO2.

• Zmniejszenie niedoboru kierowców zawodowych – obecnie firmy mierzą się z niedoborem kierowców, a to rozwiązanie pozwoli im wysyłać ciężarówki bez kierowcy. To jednak nie oznacza redukcji etatów – potrzebne będą osoby do obsługi i monitorowania całego procesu.

W przyszłości platooning może stać się ważnym elementem transportu drogowego, pozwalając na zwiększenie jego wydajności i bezpieczeństwa, jednak wymaga to rozwiązania wielu technicznych i prawnych wyzwań, a także akceptacji ze strony kierowców i innych użytkowników dróg.